ક્રોમોઝોમ ર - પ્રજાતિ

તમારી મમ્મીનો હાથ પકડો, તે તેમની મમ્મીનો હાથ પકડે અને એમ આગળ વધતાં જઈએ તો અમદાવાદથી માઉન્ટ આબુ (લગભગ ૨૨૬માઈલ) જેટલા અંતરે આપણે જેનો હાથ પકડ્યો હશે તે માણસ‌ અને ચિમ્પાન્ઝીને જોડતી કડીરૂપ હશે. 

આપણે ૯૮% ચિમ્પાન્ઝી છીએ અને ચિમ્પાન્ઝી ૯૭% ગોરિલા છે. 

તો, આ બે ટકાનો ફેર કેટલો? 

૧) શરીર પરથી વાળનો જથ્થો ઘટવો.

૨) ખુબ પરસેવો થવો.

૩) બે પગે ઊભા રહી ચાલવાની શારીરિક વ્યવસ્થામાં સુધાર 

આવું કેમ થયું? 

જેનો હાથ આબુમાં પકડેલો એ દાદી તેની બહેનથી છૂટી પડી ને એવા ભૌગોલિક સ્થળે તેણે રહેવાનું થયું જ્યાં 

૧) મેદાન પ્રદેશ હતો -- બે પગે ચાલવાની સરળતા 

૨) જ્યાં જંગલો ઓછાં ગાઢ હતાં - તાપથી બચવા પરસેવો 

ચિમ્પાન્ઝી વેજીટેરિયન હતા, નવા ભૌગોલિક સ્થાને ફળફળાદી પર ટકી જવું કદાચ મુશ્કેલ હતું. 

એટલે રચાઈ નીચે જેવી કારણ-કાર્યની શરીર પરિવર્તન અને વર્તન વિકાસની હારમાળા : 

• મીટ + નટ્સ (વીણેલાં બીજ) <----> પ્રોટીન યુક્ત ખોરાક, ભૂખમરાથી મુક્તિ <----> ખોરાક શોધ અને વહેંચણીમાં પોતાના ભાગ માટે ગણતરી <----> મોટું મગજ  

• કામની વહેંચણી <----> નરમાદાના કામની વહેંચણી , વહેંચીને ખાવા સામાજિક જૂથ બનવું <----> મોનોગોમી, કુટુંબ, સમાજ <----> પ્રાથમિક જરૂરિયાત સામાજિક ધોરણે સચવાઈ જતાં આગવી આવડત/તકનિક વિકસાવવાની તક/જરૂરીયાત.

આ બધો ઈતિહાસ બે રીતે ઉકેલી શકાયો:

• જીવાશ્મિ- ફોસીલ પરથી

• જીન પરથી 

૧૯૫૫ સુધી સમાજ અને જૈવશાશ્ત્રીઓ માનતા હતા કે માણસમાં ૨૪ જોડ ક્રોમોઝોમ છે. 

કારણકે ૧૯૨૧માં થીઓફેલસ પેઈન્ટરે 'આત્મવિશ્વાસ' સાથે પોતાના અવલોકનના પરિણામ તરીકે એમ કહ્યું/લખ્યું હતું. 

૨૪ ક્રોમોઝોમની આ વાત એટલી તો સ્વિકારાઈ ગયેલી કે જેમને જુદા જુદા સંશોધનોમાં ૨૩ જોડ ક્રોમોઝોમ દેખાયા એમણે પોતાને ખોટામાની સંશોધન આગળ ના ધપાવ્યાં.

માણસના પૂર્વજ એપ- બધા પ્રકારનામાં ક્રોમોઝોમની ૨૪ જોડ છે. 

છેક ૧૯૫૬માં- જો તીજો અને આલ્બર્ટ લેવાંએ , લગભગ ૩૦ વર્ષ પછી તે સમયની વધારે સારી સવલતો સાથે એ જોયું કે ક્રોમોઝોમની જોડ તો ૨૩ છે. 

ખરાઈ કરવા એમણે જૂનાં પુસ્તકોમાં ફોટા જોયા- ફોટામાં ૨૩ ક્રોમોઝોમ હતા પણ નીચે લખાણમાં ૨૪ લખેલા. 

પણ, આપણી દાદી તેની જે બહેનથી છૂટી પડી તેણે નાના સમૂહમાં રહેવાનું થયું અને એ નાના જૂથે જીવન ટકાવી રાખવા, આગળ વધારવા જે અનુકુલન - ઉપર શરૂઆતમાં નોંધ્યા છે તેવાં- કરવાનાં થયાં, તેના કારણે બે ક્રોમોઝોમે જોડાવું પડ્યું. 

આ બધું આપણા જનીનોમાં 'લખેલું' છે.

તે જોડાયેલો ક્રોમોઝોમ તેને સગવડ પૂરતો આપણે કહીએ છીએ ક્રોમોઝોમ ૨. 

ભાગ ૧: https://interact-6aya.blogspot.com/2024/05/blog-post.html

તા.ક. : ચાલતાંચાલતાં ઓડિયો બુક વંચાય ત્યારે અટકીને પેન્સિલથી નોંધ કરવાની, પ્રશ્નાર્થ કે ઉદ્ગાર કરવાની તકનિકી સગવડ હજી ઉપલબ્ધ નથી થઈ ત્યારે થયું કે જે વાંચ્યું/સાંભળ્યું તેમાંથી જેટલું પલ્લે પડે એટલું લખી લઈએ. આ ચોપડી બે વાર વાંચેલી, એકવાર સાંભળીને હવે ચોથી વખત વાંચું છું - રિડલીના અર્થસભર કટાક્ષ ને શબ્દજૂથ મને ડાર્ક ચોકલેટનો સવાદ આપે છે. તથ્યો મરડાય નહીં એનું ધ્યાન રાખીને લખું છું છતાં, આ, ચોપડી આંખ સામે રાખીને કરેલો અનુવાદ નથી.

वयं रक्षाम:

वयं रक्षाम:

અત્યારે આ નવલકથા વાંચી રહી છું.  કથાની શરૂઆત શૃંગાર અને તેમાં મીઠા જેટલા શૌર્યથી થાય. શરૂઆતથી જ બળકટ ભાષા, વિશેષણોનો ખડકલો અને લાંબા વાક્યો મજા આપવા માંડે. અને પછી શરું થાય માહિતી ધોધ. ભારતીય તરીકે ક્યારેક ને ક્યારેક જે નામ સાંભળ્યા હોય તેવા, દેવ,દાનવ,યક્ષ,ગંધર્વ, રાક્ષસ વગેરે વગેરેના, તે બધાની વંશાવળી. મને એકવાર તો થયું કે ફ્લોચાર્ટ બનાવું બધાનો! સતત "આ તો જાણું છું.- આ નહોતી ખબર.- આ બાબત/સબંધ ખબર હતા પણ‌ આ રીતે નહીં." એમ થયા જ કરે.

મને સૌથી રોમાંચિત કરી પ્રહલાદની વાતે. પ્રહલાદ, ધૃવથી માંડી બિરબલ જેવા લિજેન્ડરી પાત્રોની વાત જ્યાં પુરી થાય, મારા મનમાં પ્રશ્ન ઉભો થાય : પછી શું થયું? ધૃવ તારો બની ગયો પછી શું થયું? પ્રહલાદ રાજા બન્યો પછી...? બિરબલે કોયડો ઉકેલ્યો પછી...?

એમાં પ્રહલાદનું પહેલાં-પછી આ નવલકથામાં આવતું જાય અને મને જે બાળસહજ જલસો પડે! એવી જ મજા નારદ, વશિષ્ઠ-વિશ્વામિત્ર બારામાં આવે.

આ નવલકથા રાવણાયન છે, તેનો ઍવર રોમેન્ટિક (આ વાત મને ખૂબ રમૂજ કરાવે છે વાંચતી વખતે. રાવણને તો આક્રાંતા તરીકે જ કલ્પ્યો હોય એટલે.) હિરો રાવણ અને તેના પરાક્રમો. હજી હું નવલકથાના પૂર્વાર્ધમાં સીતા હરણ સુધી પહોંચી છું એટલે આ નવલકથા સંદર્ભે રાવણના પાત્ર અંગે આગળ કંઈ કહેવાય એમ નથી. છતાં, વિસ્તાર વાદી રાજા તરીકે રાવણની કુનેહ અને કુટુંબ ગૌરવ માનવાં પડે.

આપણે ત્યાં જીવના જન્મના સ્તર અંગેની સભાનતા ખાસી છે. જેમકે, મને બોલચાલમાં આવા શબ્દોનો પરિચય છે : રાક્ષસ યોની, પ્રાણી યોની. 'રાક્ષસ કુળ' જેવા શબ્દો ય ખરા....આ નવલકથા વાંચતા વધુ એક સ્પષ્ટતા ફરી ખુલી તે એ કે દેવ, દૈત્ય, રાક્ષસ એ કુળ અથવા સમૂહ હતા, માણસોની નાત જેવા અને માણસોનાં જ. 'અમારે ત્યાં આવું થાય/ન થાય.' બ્રાંડ રીત રસમ જે-તે સમૂદાયને જુદી ઓળખ આપે છે તેવી પ્રણાલીઓ દેવ,દાનવ, ગંધર્વની ઓળખ અને એક સમૂહને બીજા સમૂહ સાથે જોડતી કે જૂદી પાડતી સીમાઓ. દેવ એટલે વેદ અને યજ્ઞ પરંપરાને માનનાર, એમ.

રાવણનું ધૃવ વાક્ય છે, 'વયં રક્ષામ:'. 'રક્ષણ કરવું' એક પવિત્ર ફરજભાવ તરીકે ચિત્તમાં એવું દ્રઢ કે રાવણ- રક્ષણ કરનાર એક સાથે બેસે જ નહીં. પછી 'રક્ષ'ના અર્થો જાણ્યા ત્યારે કંઈક વેન્ટિલેટર પરની રેખા નૉર્મલ મોડમાં આવી હોય તેવી લાગણી થઈ.

આગળ કહ્યું એમ ભાષા આ નવલકથાનું એક સબળ પાસુ. આપણા પૂર્વજોનો પરિચય આપતી વિગતોનો ખડકલો કર્યા પછી આચાર્ય ચતુરસેન નવલકથાની મૂળ વાર્તા હાથ પર લે ત્યારે પૂરી ફૂરસદથી લખે. અપરિચિત હોવા છતાં, ભારતીય સાંસ્કૃતિક વારસાને કારણે સમજાઈ જાય તેવા  શબ્દો ઉપરાંત એક, એક સંવાદ, સ્થળ અને પાત્ર પરિચય, શૃંગારિક વર્ણન અને યુદ્ધ... વળી,  ચમત્કાર લાગે એવું ખાસ આવતું નથી. ખાસું દુન્વયી. ક્યારેક બે બળિયા યુદ્ધ કરતા હોય ત્યારે બાકીની સેના તેમને જોવા થંભી જાય એવી વાત આવે અને 'માળુ, એવું ય થાય ખરું, હો!' એમ લાગે. રામાનંદ સાગરના સ્ક્રિપ્ટ રાઈટર્સ અને ઍક્શન ડિરેક્ટરે સો ટકા આ કથા વાંચી હોવી જોઈએ- યુદ્ધુના વર્ણન એવાં મળતાં આવે. લેખકની પોતાની વૈચારિક છાપ બેશક આવે તેના લખાણમાં. એમનો ભારતપ્રેમ ક્યારેક એટલો વધી જાય કે હાસ્યાસ્પદ લાગતા તારણોએ પણ પહોંચી જાય. એવું એક વાક્ય વારંવાર આવે, "કહો, મૈં તુમ્હારા ક્યા પ્રિય કરું?" -જે મને અંગ્રેજીનો નબળો ચાળો લાગે છે.

આર્યન થીયરી સામે ભારતીય મૂળની પોતાની થીયરીઝ છે. દક્ષિણ ભારતનો પૌરાણિક ના સહી, તે પછીનો ઈતિહાસ પણ દબાઈ ગયેલો લાગે જ્યારે જ્યારે તેના વિશે વાંચવામાં આવી જાય. દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના દેશોમાં ભારતની સાંસ્કૃતિક છાપ પાછળ દક્ષિણ ભારતના વ્યાપારી તેમજ રાજકીય સાહસો વિશે આપણે જાણીએ તો છીએ, પણ તે આપણા ભારતીય ગૌરવનો સભાન હિસ્સો નથી. ઍટલીસ્ટ, મને મારા માટે તો એમ લાગ્યું છે.

તેવામાં, આ નવલકથા માનવ પ્રજાતિના વિશ્વમાં ફેલાવાના કેન્દ્ર સ્થાને ભારતને મૂકે છે. દિતી- અદિતીના સંતાનો એશિયા જ નહીં, કાસ્પિયન સમુદ્ર અને આફ્રિકા સુધી વ્યાપ્યા. આ વાતની સાબિતી તરીકે આચાર્યશ્રી ઘણી ભાષાકીય તેમજ રીવાજો અને સ્થાપત્ય આધારિત સાબિતીઓ મૂકે છે, જેમાં સ્પષ્ટ અતિરેક અને ક્યારેક ભાવુક દેશપ્રેમ દેખાઈ આવે. પણ, એ સંભાવના જ કેટલી રોચક, રોમાંચક છે!

આ વાંચતા બીજો એક વિચાર સતત સાથે રહે છે અને માત્ર વિચાર તરીકે ય રસતરબોળ કરી દ્યે છે : ગ્રેબીયલ માર્ક્વેઝ પાસે આવો કાચો સામાન હોય તો તે કેવી નવલકથા લખે!

ઑનલાઈન મુક્ત પ્રાપ્ય છે. ઍમેઝોન પર પણ છે.

પૂર્વાર્ધ : https://drive.google.com/file/d/1NKouCcKaT8Lpmo0RGxWBW8lAOJhxVyKi/view

ઉત્તરાર્ધ : https://drive.google.com/file/d/1j6rzgbOcNRWxINhtPiOf3HagCYjlf7nt/view

કિતાબકથા

યાદ નથી,પહેલાં વાંચતી થઇ કે વાંચતાં શીખી.પણ,રમકડાને બદલે વાર્તા માંગતી અને ઉપહાસનો ભોગ બનતી.જ્યાં વર્તમાનપત્ર પણ સાહેબી ગણાય એ સમાજના ધૂળિયા રસ્તાઓ પરથી મળતો છપાયેલો પ્રત્યેક કાગળ જણસ લાગતો.વિસ્ફારિત અને વિસ્મીત મન 'ઔર ભી હૈ'જહાંનાં જોડાં પલાણતું.પુસ્તકાલય નામનું સ્થળ હોય એ તો વહાણા વાયે જાણ્યું'તું અને સ્વર્ગ અહીંક જ છે એ અંગે કોઈ શંકા જન્મી નહોતી.પહેલીવાર જે પુસ્તકાલયમાં પગ મૂક્યો, અઠવાડિયાના છેલ્લા દિવસે તેના રખેવાળએ ચાવીઓનો ઝૂડો આપી દીધો. પછી જાણ્યું કે હું તો એક નાની પણ નક્કુર પ્રજાતિનો હિસ્સો છું જે ઉધઈ કે પુસ્તકિયા કીડા નામે ખ્યાત છે.દરેક પ્રેમીની જેમ પુસ્તકપ્રેમ અંગેની રત્નકણિકાઓ કાં તો મને સંબોધાયેલી કાં મેં કહેવા ધારેલી લાગતી. પ્રત્યેક વિધાન કોઈકની મહત્વાકાંક્ષાની જાહેરાત હોય તેવા આ સમે પુસ્તકપ્રેમ પણ બાઝારું પેદાઇશ હોવાની શંકા જીવને ચૂંથે. ત્યાં આત્માનુભવ વહારે આવે.અને પુસ્તકોએ જ પીવડાવેલ કાઢો દિમાગીતારમાં વિજપ્રવાહ કોંધાવે :તથ્યનો સ્વીકાર. પુસ્તકોએ શિખવી,વ્યક્તિ તરીકે વિકસવાની નૈતિક ફરજ.એ ફરજરસતૃષા માત્ર સાહિત્ય નહીં,વિજ્ઞાનગણિતઇતિહાસખગોળ એવા નવા નવા ખેતરોમાં ખેડવા લઇ ગઈ. ખેડાણ કરતાં લાધ્યું કે બીજની જાત પણ જોવી રહી. ઉત્ક્રાંત લોકરૂચી જેનાથી અણજાણ રહેવું પસંદ કરે એવાં,જમીનના અનુભવ અને પ્રેમ વડે પાકેલાં બીજ એક કોરે હંમેશ હોય છે. બીજ પરખનો બીજો માપદંડ તે સ્થાનિક સમજની સુગંધના મઘમઘાટ તળે મહેંકતું વૈશ્વિક ડહાપણનું અત્તર-લોક સાહિત્ય.ત્રીજો માનક તે ઝવેરી-જેનું.એમ વાંચન,વચન અને વર્તન એક હોય તેવા જણે સૂચવેલ ચોપડી. આમ ઉમેરાયું પુસ્તકપ્રકારની ક્ષેત્રીય પહોળાઈમાં ત્રીજું પરિમાણ. પરિણામે એવાં પુસ્તકોની પોલન અડી જેણે જ્ઞાનના નશા અને કેફ ફગાવવાનાં ચાંદરણાં ચંદ પાનામાં પેટાવ્યા. હવે કાં દંભ કાં કેફ કાં સત્ય એમ દાવ મંજાયો. પાછલા અઢી-ત્રણ વર્ષ દરમ્યાન સાપેક્ષે નહિવત (સંખ્યા અને ગુણવત્તાની રીતે)વાંચ્યું.પુસ્તકોએ જ 'ના વાંચવાનું' શિખવ્યું. પુસ્તકો ખરીદાય છે શ્રદ્ધાપુર્વક.એમને વાંચ્યાની અને વાંચવાની પાત્રતા કેળવવાની મહેનત અને શ્રદ્ધા સંગાથે.

સોમરસ

ઋગ્વેદકાળ પર આધારિત મુનશીની નવલપંચમીની કથા કરતાં તેની પ્રસ્તાવના વધુ ગમી હતી અને એક વિગત પર ચિત્ત ચોંટી ગયું હતું : તે સમયે શબ્દોના અર્થો ઘડાઈ રહ્યાં હતાં. એટલેકે, જે શબ્દનો અર્થ આજે આપણે સમજીએ છીએ તે અર્થ તે કાળમાં ના પણ હોય.


વિશ્વામિત્રની કથામાં અને બીજે કેટલેક ઠેકાણે પણ, ઋષિ ‘થવાની’ પ્રક્રિયાનું વર્ણન કઈંક અંશે તાંત્રિક ક્રિયા જેવું લાગ્યું હતું અને એમ પ્રશ્ન પણ થયો કે મુનશી કક્ષાના લેખકે આવું વર્ણન કેમ લખ્યું હશે? એમ પણ થયું હતું કે, કદાચ મુનશી કોઈ રહસ્યમયતા ઇંગિત કરવા માંગતા હશે.

સામાન્ય રીતે મને જવાબો ‘મેળવવાની’ ઉતાવળ હોતી નથી. જવાબ આપોઆપ ઉઘડે એની મજા હોય છે.

વિનોબા સંકલિત એક પુસ્તક હાથ લાગ્યું, 'વેદામૃત' ;
ઋગ્વેદમાંથી ચૂંટેલા ૮3 શ્લોક પર વિનોબા જેવા મનીષીની ટિપ્પણ.

અને વિનોબા નોંધે છે કે એ કાળમાં સંસ્કૃત ભાષા ઘડાઈ રહી હતી !

સંસ્કૃત શબ્દોના અર્થોમાં આ બહુપરિમાણીય ઊંડાણ જોયાં પછી આ વિગતનું આશ્ચર્ય થાય. એક શબ્દ, જે ઋગ્વેદ કાળમાં જન્મ્યો અને જન્મ સમયે કઈંક અર્થ પામ્યો, પછી એ શબ્દ વિકસ્યો અને એના અર્થમાં કઈંક ઉમેરાયું. બાલ્યકાળનો અર્થ અને પુખ્ત અર્થમાં વિરોધીતા ના હોય એ તો ઠીક, તે એકબીજાના પુરક હોય ! અહા, શું યાત્રા કરી છે શબ્દ એ !

વળી, વિનોબા નોંધે છે કે ‘ઋષિ’ને શ્લોક ‘સ્ફૂરતા.’ એટલેકે, મુનશીની નજરે જોઈએ તો ઋષિ પદ એને મળતું જેમને શ્લોક સ્ફૂરતા. શ્લોક રચવાની,ઘડવાની વાત નથી, ભીતરથી ઉદગાર ઉઠવાની વાત છે. વિનોબા માને છે કે , એ શબ્દો આવા ઘૂંટાયેલા અર્થ પામ્યાં તેનું કારણ આ સ્ફુરણ અને વળી આવું માત્ર સંસ્કૃત ભાષામાં જ થયું એમ નથી. બીજી આડી ભાષાઓમાં પણ આવા ઘેઘુર શબ્દો મળી આવે છે.મને એમ લાગે છે કે જે માનવમાં વૈશ્વિક ચેતના સ્પંદિત થઇ તે ઘટનાઓને વિસ્તૃત સ્વરૂપે જોઈ શક્યો અને સંસ્કૃતિના બાલ્યકાળમાં પણ પોતાની સંવેદના થકી પૂર્ણ રૂપે જોડાઈ શકવાને કારણે ધ્વનિ સાથે એવાં અર્થ જોડી શક્યો જે ચિરંજીવી બન્યા.

મુનશીના વર્ણનમાં આવે છે કે વરુણ દેવ પ્રસન્ન થાય તે વ્યક્તિ ઋષિ બની શકે.

વિનોબા એ તારવી આપેલા ‘વરુણ’ શબ્દના અર્થો પર એક નજર :સંયમ ચક્ષુ, આવૃત્ત કરનાર, સાધનાનો આધાર.

!

અને વિનોબા ઋગ્વેદને ટાંકે છે : વરુણના વ્રત અનુંન્ઘનીય હોય છે.

આગળ,

સોમરસ એટલે સોમ નામની કલ્પિત વનસ્પતિનો અર્ક,રસ; પોતાના દેહને તપાવવાથી મળતો પવિત્ર રસ.

સોમ એટલે પવિત્ર, જે આકાશમાંથી પ્રગટે છે, ચંદ્ર.

બે સમકાલીન દિગ્ગજોના લખાણને અનાયાસ આડી ધરીમાં જોવાઈ જવાયુ અને પીવા મળ્યો સોમરસ; અદ્વિતીય લખાણ માટે તેમણે અને વાંચન માટે મેં તપાવેલી રાતોના પરિપાક રૂપે.

just read this brilliant & awesome lyric of the title song of the serial Bharat Ek Khoj

Nachiketa and Asho Jarathrust

 On my journey to life, I realized that one can not have answers of all the questions. There are many such unanswered questions from my childhood, student life and so on. Now, I learnt to wait with the question and let it get churned. The question remains there, the desire for answer is also there, and I can see myself trying to 'search out' the answers. And at a point of time 'the eureka' happens. It is like, we get different meaning of the same poetic line as we grow.

I cannot trace out my childhood memory about 'Nachiketa'. (There are many unanswered questions from my childhood and student life are in queue.) But, as a teacher, when I have to 'teach' a unit on 'Nachiketa' in History; few questions raised in my mind : Why in this story a very young boy is shown to face the Death God? Why Nachiketa wants to know about the secret of fire?  The knowledge about fire must be of good importance, otherwise why this simile? 

Well, I used to see religious stories as a record of evolution process. It clearly shows life at that time. (Like, cow was scared and considered as a good property because at that time, life was agricultural oriented.) So, in this regard, I did not have any explanations about my questions about Nachiketa.

Last month, I read a very small book by Navjivan Trust, 'Asho Zarathrust ' and come to know why fire is god-like ans scared for Parsees (Zoroastrians). Before Zoro (not that fiction one.), people of Iran followed many gods. Zoro asked people to consider 'Fire' as a scared tool to reach the almighty. Well, why the fire?  Because, someone has 'invented' it. Before that, fire was a scary thing, uncontrolled. But this 'invented' fire is very useful,controlled,and one can carry it with oneself (two stones at that time.). What a logical vision transformed as religious one !

 Well, you got it ! Why Nachiketa wanted to know about fire. But, of course, as this story belong to the Hindu culture, there are many deep philosophical aspects which I do not intend to write here.

So is about the facing the death god. Hear is a child, who 'sees' the death. He is brilliant and aware and so fearless. He goes through the physical process of death at very young age and discovers what happens physically and psychologically when a human faces death. This is the answer I have on my own understanding, and with time it may change. I have not read 'Kathopnishd' where the dialog between Nachiketa and Yamraj(Death God) is given. But, I enjoy these answers.

Transcendental Move

"A Human being is not a passive wax upon which experiences and sensations write their absolute and yet whimsical will."-Immuneal Kan

Immuneal Kant has proved the above statement as below :

If there is no role of the mind, how could the same experience leave one man mediocre,and in a more active and tireless soul(i.e.brain) be raised to the light of wisdom and the beautiful logic of truth?

 Now, how a human mind learn?

 A storm of stimuli beats upon the nerve-endings which help us to experience the external world through our sense organs.But not all the stimuli/calls/messages are accepted. The mind SELECTS only those that can be moulded into the perception suited to the present purpose of the person (or that brings life threatening fear.) Let the purpose be addition,and the stimulus "two and three" brings the response "five" ; let the purpose be multiplication, and the same stimulus brings the response "six". What a person learns form his experience is decided by the purpose of the person's mind.

This agent called mind arranges sensations into perceptions by allocating it the sense of space and the sense of time. Just as a human mind perceive a thing by combing the sensations about the thing with the sense of time and space; the mind conceptualizes the perception by categorizing them into causes,unity, relation, necessity,etc.

This journey of sensation to perception to concept becomes knowledge.

So,said Kant, absolute knowledge is impossible, if all knowledge comes from sensation, from an independent external world which owes us no promise of regularity of behavior.

But, what if the knowledge is independent of sense experience ? Can it then be the absolute truth? The wisdom?

Indian Philosophy answers the last question : "yes." 

Go and read it !

Teaching Science - II

The book 'Science, Ethics ans Society' has questioned about the curriculum of Science in the chapter 'Science Education System'.The book is a collection of essays on Science by Prof.Sudhir Pandya and published by Gujarat Science Academy.

That chapter helped me to construct my vague ideas about the curriculum of Science, evoked by Feynman.
Let them be expressed in the words of  Prof Sudhir : Teaching of properties of matter, one should be taken to quarks and anti-matter. A great deal of advanced physics can be taught without mathematics, without details of basic   Physics. It will provide motivation and zest for mathematics, for more details later. Teaching of lights should lead to lasers, to how we learn about stars. Projectile teaching can profit from examples of satellite orbits, rocket power, orbits to distant planets and so on. While talking of conductivity, one should be told about superconductivity and the fantastic world of super-low temperatures. Limitations on the particle trajectories and wave motions imposed by quantum mechanics can be described at a very early stage, as also the incredible adventure of Mr. Tompkins in the relativistic world. All physics teachers can profit from Feynman course.

Feynman has echoed same thoughts in his speech : http://www.fotuva.org/feynman/what_is_science.html

Prof Pandya has suggested a new way for Science practices : I wish to plead to abolish many small routine mechanical experiments and give the students a few long experiments which will exercise his skills and provide him with a challenge. I believe that a student would profit more if asked to grind a lens or mirror himself then study its properties and defects-let him take several weeks to do this-rather than he perform many routine experiments in optics.(this example suits for higher education. but, at primary, project can be assigned that requires relatively long time observations, or making models.)

Much is talked n said about HOW to teach and still there is very little improvement. Over to Prof. Pandya with some edits : The class demonstration plays a very important role. They are most valuable tool in the hands of competent and innovative teachers to inspire and excite the fertile mind of the student. Today this art is almost dead. I would plead for a revival. No class room teaching is complete without a live demonstration.

Prof Pandya has coined an important issue regarding the quality of Education. He wrote :A major hurdle in Education is, in my opinion, that it has been too democratic. What I mean is that instead of raising our standards of excellence progressively, we have created to the needs of the lowest class of students. Our concern has been focussed towards these students who fail, rather than those who get first class and distinction. Examinations are arranged to pass the maximum number of students, the courses are arranges do that they can be taught easily in the minimum number of hours that the worst students in the class are willing to devote. . . To improve the quality of Education, we need to develop a system to identify and collect those with special gifts, those who have specific talent and excellence and then develop for them a special course.


(see seven natural wonders at .http://forum.globaltimes.cn/forum/showthread.php?t=5274)

Whats your dangerous idea?

"I can answer the question, but am I bright enough toask it?" — James Lee Byars, founder, The World Question Center

The Edge Annual Question — 2006 WHAT IS YOUR DANGEROUS IDEA? The history of science is replete with discoveries that were considered socially, morally, or emotionally dangerous in their time; the Copernican and Darwinian revolutions are the most obvious. What is your dangerous idea? An idea you think about (not necessarily one you originated) that is dangerous not because it is assumed to be false, but because it might be true?

Opinion — Columnists Seebach: My dangerous idea: Each child deserves an IQ test January 21, 2006 Most of the contributors appear to have interpreted "dangerous" as meaning something like "subversive," challenging to one or another received orthodoxy. ... In that spirit, here is my dangerous idea: Every child in school deserves an individual IQ test. ... And the corollary: Every statistical analysis of school- and district-level data should include individual IQ as one of the variables measured. ... Why is that subversive? Because so many people, especially in education, are terrified to admit that individual IQ has anything to do with academic achievement, because it is not evenly distributed demographically. Editorials What is the worst thing that could go wrong with our society? By Alok Jha Jan 04, 2006 Academics see gene cloning perils, untamed global warming and personality-changing drugs as presenting the gravest dangers for the future of civilization ...Richard Dawkins, of Oxford University, said our increased understanding of how our brains work would lead to difficult questions in defining morality. "As scientists, we believe that human brains, though they may not work in the same way as man-made computers, are as surely governed by the laws of physics," Dawkins said. "When a computer malfunctions, we do not punish it. We track down the problem and fix it, usually by replacing a damaged component, either in hardware or software. Isn't the murderer or the rapist just a machine with a defective component? Or a defective upbringing? Defective education? Defective genes?" he said. ... #for more go to www.edge.org or purchase the book whats your dangerous idea?. The book is available at Crosswords.

Da Vinci Code, Angels & Demons by Dan Brown

Dan Brown
*I have just finished reading two books by Dan Brown : - Da Vinci Code & Angels N Demons.
I have avoided reading them due to contoversies associated with them. I am not interested to read a book who target religious sentiments to grow its seeling neither I am interested in reading a thriller like typical Hollywood movie. But, after recommendation coming from a trusted source, I went for it n Gosh ! It made me running after each word of if up to the end.

well, I like Da Vinci more. I m still not sure how much historical facts Brown has blended with fiction. I found mysteries related with the words and symbols fascinating. How the power hungry male rewrote the Bible vanishing the historical & rational facts about Jesus Christ is very very interesting to observe. After much controversies,Brown was able to publish the book n release the movie. I suspect if such thing is possible in our religiously over sensitive society.

 Angels & Demons is the first adventure of the hero-Robert Langdon (Da Vinci is the 2nd). I guess Brown tried to play safe in his first book,though the topic is quite sensitive to handle-like the antimatter. The lines related to the topic-science vs faith(read religion) are very appealing and I found them quite useful to clear up my doubts. This book also opens up our eyes wide about the true base of all the religions-fear. Also, Brown took the universal subject-two persons with similar childhood,grows up with different mindset due to the interpretations they have made of their circumstances n thus by making different choices(here CERN chief n the secretary of the Pope).

The Female characters of Brown's stories are with THE substance. Da Vinci speaks loud n lot about the history when the muscle power of  male ego crushed out the equal capacity n capability of the woman leading to the non equality on our planet.

Ishmael-Daniel Quinn

Have u ever tried to turn ur head round to a thought of yours? If Yes, u will certainly like this book.

It evolves around the problem- How to save the world?

The teacher,with its alertness of questioning like Socrates, lead the student to use the gray matter. And so the readers.

It discusses about following issues:

- How thing came to be this way?

- The life of man as an enact of human race as par the myth story whispered by Mother Culture.

- An analysis of Biblical stories in the light of Evolution Process.

- Importance of what we call The Environment.

- Search for the way to the life.

As a good teacher might do, no answer is given for the main problem.

N plz,do not rush for the reviews on the Net. Alteast save ur mind from such conditioning.

'summerhill' by a.s.neill

What is freedom?

'Summerhill' is a book about a school n yet one find the answer of above question in it.
It is batter that I quote A.S.Neill rather then commenting on his work.

• Fashion typifies the crowd's dislike of freedom.
• As individuals,we calmly accept crowd rulings that are stupid.
• If a man is shocked by anything, it is by the thing that he is most interested in.
• the business of being sincere in life and to life is a vital one....Yet we educate our children in such a way that they dare not to be sincere....The greatest discovery we made at Summerhill is that a child is born sincere.
• The aim of life is happiness. The evil of life is all that limits or destroy happiness.
• Self-regulation implies a belief in the goodness of human nature; a belief that there is noe, and never was, original sin.
• Any idea, old or new, is dangerous, if not combined with common sense.
• The man, who holds his family in bondage. is, and must be, a slave himself- foe in a prision a jailor also is confined.
• But the question arises : Is it possible to approve of children if you do not approve of yourself? If you are not aware of yourself, you cannot approve of yourself.
• The one commandment that every parent and teacher MUST obey is this : Thou shall be on the child's side.
• ...but heads never cause neurosis; only hearts do.

well,,, n all this stuff is from only one chapter- The Free Child.
# order this book at : Pitara-Gujarat (02633-240409),its also available in hindi(175rs)

Seagull-Rechard Bach

Its a wonderful febel of the journey to find oneself.

I like it for following reasons :

1> Jonathan is not the chosen one. It is as everage as anybody n everybody. What differs him is his burning quorisity(abhipsa) to find out 'what I am?'

2>the second phase of Jonathan's journey. Here he is at a level above n so is his burning quorisity. As Chayan says:"u r learning again Jonathan.";he is nt satisfied or impressed with his 'achivements'. Generally,on the path of spirituality,a person stops his journey at second level. Because,at that level he gets mistirious power to perform wondurful act. Worldly paople easily follow such person who can perform CHAMATKAR. n the person get traped in his image of-the guru,the mistic man,the achiever. Ofcourse he is a level above,but yet not reached on that destination of infinite journey.

Jonathan constantaly practices here,n as Chayng advices him,he practices LOVE.

3>LOVE !....it is love that make Jonathan return to his community. it is love that make him to prepare second cader of seekers. N it is love that makes him able to leave his community again to walk on the road of infinite journey...